Komunikat prasowy europosła K. Jurgiela z posiedzenia AGRI dot. nowej strategii na rzecz ochrony różnorodności biologicznej
Komunikat prasowy z dnia 22 czerwca 2020 r. z posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego
W dniu 22 czerwca 2020 r. odbyło się posiedzenie komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (AGRI) Parlamentu Europejskiego, którego głównym punktem była wymiana poglądów z udziałem komisarza ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkevičiusa na temat nowej strategii na rzecz ochrony różnorodności biologicznej do 2030 roku ogłoszonej przez Komisję Europejską 20 maja 2020 r.
Nowa unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej stawia kilka celów, które mają zostać osiągnięte przez UE przed 2030 r. Są to m.in.:
- powstanie obszarów chronionych obejmujących co najmniej 30% gruntów i 30% mórz w Europie, na których ochrona pierwotnych lasów lub odbudowa zasobów przyrodniczych będzie bardziej rygorystyczna,
- zwiększenie skali rolnictwa ekologicznego (25% gospodarstw rolnych w UE ma być ekologicznych) i elementów krajobrazu charakteryzujących się bogatą różnorodnością biologiczną na gruntach rolnych,
- powstrzymanie i odwrócenie procesu spadku liczebności owadów zapylających,
- ograniczenie stosowania pestycydów i ryzyka związanego z ich stosowaniem o 50 proc. do 2030 r.
Komisarz Sinkevičius rozpoczął od przedstawienia założeń strategii, po czym głos zabrali koordynatorzy grup politycznych, którzy zwrócili uwagę na obawy rolników związane z wprowadzaniem nowych zobowiązań.
EKR zgłasza następujące uwagi do strategii:
- Brak przeprowadzenia skutków oddziaływania strategii.
W efekcie strategii dochody rolnicze i wielkość produkcji rolniczej prawdopodobnie się zmniejszą. Jej skutki powinny zostać więc zbadane przed jej wprowadzeniem.
- Brak kompleksowego podejścia do rolnictwa.
Strategia przedstawia zadowalające cele, ale nie uwzględnia negatywnych konsekwencji zwłaszcza dla sektora rolnego.
- Cel: korzystanie z tradycyjnych odmian upraw i ras.
Jest to dobry cel pod warunkiem, że nie będzie on obowiązkowy. Tradycyjne odmiany mogą być bardziej odporne, ale nie dają takich samych plonów jak nowe odmiany roślin, a ponadto wyprodukowana z nich żywność jest gorszej jakości.
- Cel: przywrócenie co najmniej 10% użytków rolnych w celu utworzenia stref buforowych, żywopłotów, drzew nieprodukcyjnych, murków tarasowych i stawów.
Jest to dobry cel, ale ugorowanie wywiera każdorazowo presję na bardziej intensywną produkcję na innych gruntach rolnych, ponieważ bezprecedensowo duża populacja ludzka musi zostać wykarmiona. Byłoby lepiej, gdyby drzewa posadzone w ramach strategii mogły być również drzewami owocowymi.
- Cel: co najmniej 25% gruntów rolnych mają stanowić gospodarstwa ekologiczne.
Na pierwszy rzut oka cel jest satysfakcjonujący, ale projekt strategii nie uwzględnia szerszego kontekstu: w rolnictwie ekologicznym plony są średnio o 25% niższe w porównaniu do zwyczajowego systemu rolnictwa. Szczególnie wyraźny jest spadek plonów pszenicy, głównej rośliny uprawianej w UE. Komisja Europejska twierdzi, że w rolnictwie ekologicznym jest więcej miejsc pracy niż w rolnictwie konwencjonalnym, ale problemem może być znalezienie pracowników.
- Cel: zmniejszenie stosowania pestycydów o 50%.
Ogólnie rzecz biorąc, polityka ta oznaczałaby niższe przychody i zwiększone koszty produkcji. W przypadku upraw specjalnych negatywne skutki są jeszcze większe niż w przypadku upraw konwencjonalnych. Eksperci z renomowanych europejskich instytutów badawczych (np. Uniwersytetu w Wageningen) uważają, że nastąpi utrata plonów dla wszystkich uprawianych roślin. Straty te będą większe w przypadku warzyw (marchew do 100%, sałata, itp.) i owoców (morele do 91%, gruszki, truskawki, itp.). Oznacza to wzrost cen żywności, szczególnie owoców i warzyw, a tym samym spadek ich spożycia.
Według badań przeprowadzonych przez Francuską Akademię Rolniczą, Francja podjęła już próby zmniejszenia ilości pestycydów, ale bezskutecznie. Aby zrekompensować te straty, w celu dalszego zapewnienia żywności obywatelom, UE musiałaby również:
(i) nabyć większą ilości gruntów rolnych albo
(ii) zaimportować około 75 milionów ton upraw podstawowych. Sam import tych upraw w celu zaspokojenia potrzeb ludności UE oznaczałby dodatkowe 42 mln ton ekwiwalentu CO2 w emitowanych gazach cieplarnianych.
- Cel: zmniejszenie stosowania nawozów o 20%
Zmniejszenie stosowania nawozów spowoduje zubożenie żywności w składniki odżywcze. Istnieją więc obawy związane z bezpieczeństwem żywności i żywnościowym, które mogą znaleźć odzwierciedlenie we wzroście cen, co będzie miało szkodliwy wpływ zarówno na rolników, jak i na konsumentów. Dochody w rolnictwie są o ok. 40% niższe niż w sektorach pozarolniczych.
Po wymianie poglądów z komisarzem V. Sinkevičiusem poseł E. Katainen, sprawozdawczyni dla rozporządzenia wprowadzającego przepisy przejściowe Wspólnej Polityki Rolnej (COM(2019)581)1, zdała komisji AGRI relację z przebiegu rozmów trójstronnych z Radą i Komisją Europejską (tzw. trylog). Do tej pory odbyły się dwie rozmowy trójstronne, a sprawozdawczyni podkreśliła, że negocjacje przebiegają pomyślnie.
Krzysztof Jurgiel
Poseł do Parlamentu Europejskiego
Bruksela, 23.06.2020 r.
