Mniej ziemi, więcej rolników - wstępne wyniki spisu rolnego
Według wstępnych wyników spisu rolnego przeprowadzonego jesienią 2010 r. w Polsce spada liczba gospodarstw rolnych, a ich powierzchnia stopniowo rośnie, jednak rośnie również liczba osób, które utrzymują się z rolnictwa.
W ciągu ostatnich ośmiu lat liczba osób pracujących wyłącznie lub głównie w gospodarstwie rolnym zwiększyła się o 13%. Z pracy w gospodarstwie rolnym utrzymuje się ponad 2,2 mln osób, czyli o 249 tys. więcej niż w 2002 r. Tymczasem liczba gospodarstw systematycznie spada - z 2,9 miliona w 2002 r. do 2,3 miliona gospodarstw w roku ubiegłym (o 13% mniej niż w 2002 r.), z czego 1,89 mln prowadzi działalność gospodarczą.
Dane te zaskoczyły ekonomistów i socjologów. Chociaż spada liczba gospodarstw, ciągle dużo ludzi pracuje w tym sektorze. Według specjalistów jest kilka przyczyn tego zjawiska. Przede wszystkim płynące na wieś pieniądze z Unii - od chwili naszego wejścia do UE w 2004 r. ARiMR przeznaczyła na dopłaty do ziemi oraz inwestycje na wsi 112 mld zł - to tyle, ile wynosi czteroletni dochód wszystkich polskich rolników.
Jak pokazał spis rolny, liczba osób, dla których praca na roli jest głównym, ale niejedynym zajęciem, wzrosła od 2002 r. czterokrotnie: z 68 tys. do 271 tys. osób.
Zdaniem wiceministra rolnictwa Tadeusza Nalewajka wiele osób nie wyemigrowało w ostatnich latach ze wsi, bo barierą są drogie mieszkania w miastach oraz problemy ze znalezieniem dobrze płatnej pracy, która pozwalałaby myśleć o własnym lokum. Rodzina na wsi zapewnia mieszkanie oraz tańsze ubezpieczenie w KRUS.
Do zwiększenia liczby zatrudnionych w rolnictwie mogła się także przyczynić trudna sytuacja na europejskim rynku pracy. Na polską wieś powracają Polacy, którzy kilka lat temu wyjechali do krajów Europy Zachodniej. Są też osoby, które przenoszą się na wieś z miast.
Pomimo korzystnej tendencji zmniejszania się liczby gospodarstw, przy jednocześnie rosnącej ich średniej powierzchni (według ostatniego spisu statystyczne gospodarstwo prowadzące działalność rolniczą ma 6,82 ha, a 70% nie przekracza 5 ha), ekonomiści są dalecy od zadowolenia. Szczególnie niepokoi nadal wysoki i rosnący poziom zatrudnienia w tym sektorze.
Według GUS liczba pracujących we własnym gospodarstwie zwiększyła się z 1,97 mln w 2002 r. do 2,216 mln w 2010 r., czyli o 249 tys. Jest to głównie wynik czterokrotnego powiększenia się grupy osób, dla których praca w gospodarstwie jest zajęciem głównym, ale nie jedynym.
Jednocześnie spis pokazał, że znacznie spadła powierzchnia gruntów rolnych. W porównaniu z 2002 rokiem ubyło aż 1,4 mln ha rolniczej ziemi. W Polsce jest teraz 15,5 mln ha użytków rolnych - o 8% mniej niż osiem lat temu.
W Polsce w ostatnich latach zmniejszyły się zasiewy zbóż, powierzchnia upraw ziemniaków, buraków cukrowych i warzyw. Za to znacznie więcej uprawia się w kraju rzepaku, który jest wykorzystywany m.in. do produkcji biopaliw.
Choć spis rolny zakończył się jesienią ubiegłego roku, Główny Urząd Statystyczny nadal pracuje nad analizą i interpretacją wyników. Wnioski do raportu z wyników spisu rolnego ma przedstawić pod koniec miesiąca.
Źródło: Rzeczpospolita, 11.07.2011 r., Magdalena Kozmana
