Mołdawia, kraj czarnoziemu i wina


Sprawozdanie z wyjazdu studyjnego 30-osobowej grupy z Małopolski do Mołdawii, który odbył się w dniach 10 – 15 września 2018 r. w związku z projektem pt. „Po naukę i doświadczenia w zakresie produkcji wina do Mołdawii”, realizowanym przez Małopolską Izbę Rolniczą z dofinansowaniem ze środków KSOW.
 

Kraj o czystym powietrzu i wodzie, nie dotknięty piętnem industrializacji. Kraj nazywany za czasów carskich „ogrodem Rosji” a za czasów Związku Radzieckiego „spichlerzem ZSRR”. Kraj o powierzchni równej Belgi, który zamieszkuje 3,5 mln obywateli, z czego czasowo 1 mln przebywa na emigracji. Kraj, którego historia związana jest nierozerwalnie z Rumunią i Rosją. dotknięty rokoszem Naddniestrza, gdzie mieszka pół miliona Mołdawian czujących się bardziej Rosjanami. Możemy Mołdawii zazdrościć wysokiej jakości gleb oraz produkcji wina.

Pierwsze wrażenie doznane przez okna samolotu - "spalona ziemia, spalone ścierniska" - myliliśmy to z kolorem czarnoziemu, którego pokłady sięgają często 1,5 m. Bogactwo, które nie jest w pełni wykorzystane.

Przemiany społeczne, rozpad ZSRR, którego przyczyną było zerwanie wszelkich więzi gospodarczych, spowodował głęboką zapaść gospodarki.

Dzisiaj Mołdawia poszukuje dróg rozwoju poprzez kontakty z UE i USA. Budzi się do życia wg wzorców demokracji europejskiej, ma przed sobą szereg reform, które pozwolą wykorzystać jej potencjał, którym jest gleba, klimat i historia.

Historia produkcji wina w Mołdawii sięga 2 000 lat. Obszary Mołdawii oraz Iranu były prekursorami wina na świecie.

Wino, czym ono jest, czym może być, czym było - Mołdawianie opowiadali nam o nim z dużą dozą dumy i znawstwa. Mówili: to nie jest tylko napój, to coś więcej, to filozofia życia której celem jest więź ze środowiskiem i ludźmi.

Niektórzy z uczestników wyjazdu mający winnice doskonale rozumieli ten sposób patrzenia na wino. Widzieliśmy największe winnice Mołdawii (Chateau Purcari, Cricovia, Milestii Mici), będące wizytówką produkcji wina, którego Mołdawia jest 13. eksporterem na świecie. Poznaliśmy agrotechnikę, różne technologie produkcji oraz ludzi, którzy całe życie zajmują się produkcją wina.

Mołdawia jest krajem szerzej nieznanym dla przeciętnego turysty, warto jednak zmienić swój sposób patrzenia na nieznany kraj i jechać tam aby poznać jego historię i poznać wiele smaków wina, które dla Mołdawian jest czymś więcej niż tylko napojem alkoholowym.

Tradycje gościnności wobec podróżnych rozwijały się dzięki starożytnym szlakom handlowym, które tamtędy przebiegały łącząc Europę z Azją. Na znak gościnności Mołdawianie nadal wzdłuż dróg budują studnie, aby podróżni mogli się przy nich zatrzymać i odświeżyć. Tradycyjne mołdawskie domy zawsze mają tzw. „Casa Mare” (duży pokój), do którego zapraszani są goście, by rozkoszować się domowym winem i smakowitym posiłkiem. 
Mołdawianie mają wielką pasję do wytwarzania wina. Utalentowani winiarze produkują je z dbałością. Winogrona są w zdecydowanej mierze zbierane ręcznie w okazałych winnicach, w których uprawiane są zarówno miejscowe, jak i znane na całym świecie odmiany winorośli rosnące w wyjątkowym lokalnym siedlisku. Nagradzane wina przez wieki znajdowały się na stołach rosyjskich carów i europejskich rodów królewskich. Dziś przeżywają renesans. Są połączeniem tradycyjnych metod wyrobu wina z wysoką jakością, co przywraca ich miejsce pośród najlepszych win świata. Produkcja wina to ważna część kultury, dlatego Mołdawia ma wiele do zaoferowania turystom podróżującym szlakami winnymi. Mołdawskim winom towarzyszy kuchnia, muzyka i hojność wobec gości. 
Znaczenie jakie ma produkcja i tradycje z tym związane, najlepiej można zrozumieć podczas obchodów Narodowego Dnia Wina, który jest dla Mołdawian bardzo ważny. To wręcz narodowe święto pod marką „Wina Mołdawii. Żywa legenda”. Odbywa się ono w pierwszy weekend października i jest odwiedzane przez mieszkańców oraz zagranicznych turystów.
 
Sprawozdanie z przebiegu wyjazdu do Mołdawii
 
DZIEŃ PIERWSZY
W dniu pierwszym przelot z Krakowa, przez Warszawę, do Kiszyniowa. 
 
DZIEŃ DRUGI
W drugi dzień wyjazdu studyjnego wizyta w gospodarstwie, którego właścicielem jest Mihai Sava w Costesti. Gospodarstwo o powierzchni 5,5 ha, z czego winnica stanowi 2 ha. W początkach gospodarstwa, właściciel uprawiał winogrona i sprzedawał je do przetwórni. Jednak ze względu na niskie ceny postanowił winogrona przerabiać na wino. Od  2012 roku produkuje wina w oparciu o różne odmiany, w tym odmiany endemiczne. Warunki produkcyjne w gospodarstwie:
opady 320 do 500 ml, 
zimą temperatury sięgają od 10 do 20 °C,
położenie winnicy 100 m. n.p.m.,
ochrona chemiczna oparta o preparaty miedziowe i siarkowe,
nawożenie nawozami organicznymi, międzyrzędzia winnicy utrzymane  w czarnym ugorze.
Gospodarstwo średnio produkuje około 4 ton z ha winogron rocznie oraz 2500 butelek wina z możliwością zwiększenia produkcji. Gospodarstwo nie płaci akcyzy i VAT-u - jest z tych opłat zwolnione. Gospodarstwo otrzymało pomoc finansową w ramach programu Stanów Zjednoczonych, za który został zakupiony osprzęt na kwotę 15 000 dolarów, w tym urządzenie do chłodzenia moszczu przeznaczonego do wyrobu białych win, cena sprzedaży jednej butelki około 5 €. Wina deserowe o większej zawartości alkoholu i cukru - 15 €. Winnica wytwarza następujące rodzaje win: Sauvignon białe wytrawne 12,3% alk., Cabernet różowe półsłodkie 13,7% alk., Merlot różowe wytrawne 13,2% alk., Bianca białe wytrawne 13,3% alk. oraz Traminer białe wytrawne 13,8% alk.  W gospodarstwie pracuje tylko rodzina: mąż, żona i syn. W czasie wizyty podano do degustacji 6 win: wino białe, różowe półwytrawne, czerwone i deserowe. Właściciel w czasie degustacji szczegółowo charakteryzował poszczególne wina określając ich zawartość alkoholu, kwasowość, zawartość cukru oraz omawiając warunki przechowywania win w temperaturze konsumpcji oraz rekomendowane potrawy, którym te wina mogą towarzyszyć. Przy produkcji win deserowych, aby uzyskać wyższą zawartość alkoholu i cukru stosuje podgrzewanie moszczu, Technologia ta nie była znana naszym winiarzom. Przed zbiorami winogrona mają ilość cukru wynoszącą około 24 °Bx (Brixa). 
W czasie spotkania omówiono również warunki życia na wsi w Mołdawii oraz gospodarkę ziemią (średnia cena 1 ha ziemi to około 7000 €).
 
Wizyta w National College of Viticulture and Winemaking  
W czasie wizyty w Centrum omówiono ogólne warunki uprawy winogron i produkcji wina w Mołdawii. Winogrona są uprawiane na 7% powierzchni gruntów rolnych w Mołdawii i stanowią 30% eksportu Mołdawii. Potencjalne możliwości uprawy winogron określa się na 300 tys. ha. Istnieje tendencja do rezygnacji z zachodnich odmian na rzecz odmian miejscowych. Średnia powierzchnia plantacji w Mołdawii to od 0,5 do 30 ha.
Instytut kształci specjalistów w zakresie winogron i win ze specjalizacją wytwarzanie wina oraz produkcja alkoholu.
Producenci wina i winogron stowarzyszeni są w organizacji Stowarzyszenie Producentów Wina Mołdawii. Ciekawą formą edukacji w instytucie jest prowadzenie plantacji winogron przez uczniów od momentu przyjścia do szkoły aż do produkcji wina w plantacji, którą się opiekują.
W czasie wizyty omówiono również zagadnienia enoturystyki. W Mołdawii jest 8 szlaków winnych opracowanych wspólnie z Ministerstwem. Mołdawię odwiedziło w 2017 roku 0,5 mln turystów z czego 120 tys. to byli enoturyści, którzy korzystali również z usług agroturystyki.
 
Popołudnie - Wizyta w Chateau Vartely Winery 
Przykład nowozałożonej winnicy ze znaczącym udziałem kapitału zewnętrznego. Winnica ma 300 ha. Na terenie winnicy położone są: zakład przetwórczy oraz 3 budynki będące zapleczem hotelowym winnicy wybudowane z materiałów charakterystycznych dla trzech regionów Mołdawii: Północy, części środkowej i Południa.
Uczestnicy wyjazdu mieli możliwość spotkania się z sommelierem pracującym również w tej winnicy. Omówił on idee funkcjonowania sommelierów i ich znaczenie na rynku win, gdyż stanowią oni pomost pomiędzy producentem a konsumentem. Zarobki sommelierów są zależne od wieku i kraju w którym pracują i wahają się od 1500 € do 4000 €. 
W 1985 przywódca Związku Radzieckiego Michaił Gorbaczow, wprowadził prohibicje na napoje alkoholowe. Produkcja wina spadła o 50%. Wiele winnic zostało zniszczonych. Wielu mieszkańców, którzy tradycyjnie pracowali w sektorze winnym straciło pracę. Przed 1985 rokiem było 167 firm eksportujących wina, teraz jest tylko 40. Wykładowca posiadał również doświadczenie w zakresie rynku w Polsce. Badał ten rynek stwierdzając, że konsumenci polscy preferują wina półsłodkie, słodkie i w oryginalnych butelkach. Następnie scharakteryzował warunki temperaturowe w jakich powinny być podawane wina:
Rodzaj wina i właściwa temperatura serwowania:
Wina musujące 4-6˚C
Szampany nierocznikowe 6-9˚C
Szampany rocznikowe 10-12˚C
Wina białe lekkie i kwasowe 6-10˚C
Wina białe treściwe i beczkowane 14-16˚C
Wina różowe 6-10˚C
Wina czerwone lekkie i owocowe 12-14˚C
Wina czerwone treściwe i dojrzałe 18˚C
W winnicy Chateau Vartely Winery są produkowane następujące gatunki win:
Taraboste: Cabernet Sauvignon, Cabernet Sauvignon – Merlot, Chardonnay, Pinot Noir;
Individo: Feteasca Regala – Riesling, Traminer – Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon – Merlot, Feteasca Neagra, Rara Neagra – Malbec – Syrah, Merlot – Cabernet Sauvignon;
Wina regionalne – Feteasca Regala, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Traminer, Malbec & Syrah Rose, Pinot Noir, Merlot, Cabernet Sauvignon;
Wino lodowe – Ice Wine Riesling, Ice Wine Muscat Ottonel, Chardonnay Dulce (Botrytis);
Wina musujące – Chateau Vartely Brut Alb, Chateau Vartely Brut Rose;
Wina likierowe (wzmacniane) – Muscat, Pastoral;
Destylaty winne – Aqua vie, Rachia di Moscato
Po zakończonym wykładzie uczestnicy degustowali białe wino Feteasca o zawartości 13% alk. oraz czerwone Cabernet Sauvignon o zawartości alkoholu 13,5%.
 
DZIEŃ TRZECI
Całodzienny pobyt w winnicy w Purcari – najstarszej winnicy Mołdawii założonej w 1827 roku, mającej w swojej historii doświadczenia mnichów i kolonistów niemieckich. Winiarnia jest znana na całym świecie dzięki słynnemu winu „Negru de Purcari” – powiadają że było ono serwowane na dworze królowej Wiktorii. Wino to zdobyło pierwszy złoty medal jeszcze w 1878 roku. Powierzchnia winnicy to 260 hektarów. 70%  win produkowanych w tej winnicy to wina czerwone. Winnica położona na prawym brzegu Dniestru. Roczna produkcja to 2 mln butelek z czego 80% sprzedawanych jest na eksport. Głównymi odbiorcami są Polska, Rumunia, Chiny, USA. Obecnie winnica Purcari jest elementem grupy winnic, które odnotowywane są na giełdzie w Bukareszcie. W winnicy na stałe zatrudnionych jest 60 osób, jednak w czasie zbiorów zatrudnia się dodatkowo 200 osób.
W winnicy Purcari produkowane są następujące wina: Alb de Purcari, Cabernet-Sauvignon de Purcari, Chardonnay de Purcari, Cuvee de Purcari, Extra Brut White, Cuvee de Purcari Brut Rose, Cuvee de Purcari Brut White Wine, Freedom Blend, Ice Wine Purcari, Maluri de Prut, Merlot de Purcari, Negru de Purcari, Pastoral, Pinot Grigio de Purcari, Pinot Noir de Purcari, Rara Neagra de Purcari, Rose de Purcari, Rosu de Purcari, Sauvignon Blanc de Purcari, Vinohora Feteasca Alba & Chardonnay, Vinohora Feteasca Neagra & Montepulciano,  Vinohora Rara Neagra & Malbec.
W czasie degustacji zaprezentowane zostało: wino białe Chardonnay Sauvignon, czerwone Cabernet Sauvignon oraz wino deserowe Pastoral (wino mnicha). 
 
DZIEŃ CZWARTY
Przejazd do winnicy Milesti Mici o powierzchni 200 ha. Winnica posiada unikatową piwnicę, powstałą w wyniku podziemnej eksploatacji wapienia, których łączna długość wynosi prawie 200 km na głębokości 80 m. Piwnice mają wyjątkowe warunki do przechowywania wina: 95% wilgotności, stała temperatura 12-14 °C. Ulice Milestii Mici tworzą największą sieć jaskiń kiedykolwiek wykopanych przez człowieka. Dzięki imponującej kolekcji, zawierającej ponad 2 mln butelek z winem, w 2006 roku kompleks Milestii Mici został wpisany do Księgi Rekordów Guinnesa.
Winnica udostępnia swoją powierzchnię w piwnicach prywatnym kolekcjonerom.
Winnica wytwarza następujące wina: Negru de Milestii Mici, Rosu de Milestii Mici, Cahor-Ciumai, Auriu, Trandafirul Moldovei, Gratiesti, Purpuru de Purcari, Codru, Cabernet, Aligote, Sauvignon, Traminer, Chardonnay, Merlot, Alb de Milestii Mici, Margaritar, Moldova de Lux, Vivino, Milestii Mici, Cabernet-Sauvignon, Sauvignon Blanc, Riesling de Rhin, Ilustrious. W czasie degustacji zaprezentowano Chardonnay, Merlot, musujące, różowe oraz deserowe.
Po południu uczestnicy wyjazdu spotkali się z Panią Weroniką Tomascu - przedstawicielem prywatnego przedsiębiorstwa Winetours, która scharakteryzowała obecną enoturystykę Mołdawii przedstawiając cały szereg przedsięwzięć marketingowych, w tym Narodowe Święto Wina, omawiając również propozycje związane z wycieczkami gastronomicznymi, pieszymi i krajoznawczymi oraz charakteryzując ich walory oraz program.
 
DZIEŃ PIĄTY
W czasie wyjazdu dzień piąty był poświęcony zwiedzaniu Kiszyniowa oraz lokalnych bazarów i targów żywnościowych, gdzie jest prowadzona szeroko rozumiana sprzedaż bezpośrednia.
 
DZIEŃ SZÓSTY
Wizyta w winnicy Cricova.
Znajduje się tu ponad 70 ulic o powierzchni prawie 53 ha, noszących nazwy nawiązujące do gatunków win np. ul. Sauvignon, ul. Chardonnay, ul. Cahor. Kolejna piwnica powstała w byłej kopalni wapienia. Posiada doskonałe warunki do przechowywania wina zgromadzonego w tysiącach beczek dębowych, które średnio użytkowane są co 6-7 lat. W piwnicach Cricova panują idealne warunki do magazynowania wina. Swoje wina przechowują tu politycy z pierwszych stron światowych gazet, tacy jak Angela Merkel, Donald Tusk. Co ciekawe, każdy może przechowywać swoją kolekcję w podziemiach Cricovej. Powierzchnia winnicy to ponad 1000 ha, zlokalizowanych w różnych częściach kraju. Winnica produkuje również wina musujące, technologia produkcji jak przy szampanach francuskich, jednak bez możliwości używania nazwy szampan. W winiarni tej znajduje się kolekcja win będąca enoteką narodową Mołdawii.

Mały słownik winiarstwa :
Chateau – zamek, pałac, posiadłość producenta win;
Ekstrakt - składniki, jakie pozostają z wina po odparowaniu płynu; czyli rozpuszczalne i nierozpuszczalne substancje w winie, które przyczyniają się do jego smaku, ciała, charakteru, barwy;
Enoteka - sklep z winem z możliwością próbowania win,
Enoturystyka - forma turystyki, skoncentrowana głównie na odwiedzaniu miejsc związanych z winem,
Kupażowanie - mieszanie różnych gatunków win, także soków owocowych i warzywnych, w celu otrzymania produktów o pożądanych właściwościach.
Kwasowość – kluczowy element pozwalający zachować świeżość i równowagę wina,
Moszcz – sok z wytłoczonych winogron,
Skala Brixa - Stopnie Brix (symbol °Bx) stosuje się do pomiaru stosunku wagi cukru i wody, w której określona objętość cukru została rozpuszczona.
Sommelier - doradca w zakresie win, specjalista w dziedzinie wiedzy o winie i jego degustacji;
Wina deserowe - wina o wysokiej zawartości cukru; podawane do deserów.
Wina musujące – wina w stylu szampana,
Zawartość alkoholu w winach – zawartość alkoholu w winach zależy od wielu czynników: rodzaju szczepu winogrona czy też miejsca pochodzenia winogrona. Ze względu na zawartość alkoholu w winach możemy wyróżnić wina lekkie (do 11%), wina średnio mocne (11-14%), wina mocne (14-16%) oraz wina wzmacniane (powyżej 16%).
Zawartość cukru w winach – cukier jest produkowany przez winorośl i magazynowany w owocach, by w procesie fermentacji zostać przetworzonym na alkohol. Cukier pływa zatem na moc wina. Ze względu na zawartość cukru w winie, możemy je sklasyfikować jako: 
wino wytrawne – jeżeli zawartość cukru nie przekracza 4 gramów na litr lub 9 gramów na litr, pod warunkiem że całkowita kwasowość wyrażona w gramach kwasu winowego na litr wynosi nie więcej niż 2 gramy poniżej zawartości cukru resztkowego.
 wino półwytrawne – jeżeli zawartość cukru przekracza maksymalne ilości określone powyżej, ale nie przekracza 12 gramów na litr lub 18 gramów na litr, pod warunkiem że całkowita kwasowość wyrażona w gramach kwasu winowego na litr wynosi nie więcej niż 10 gram poniżej zawartości cukru resztkowego.
półsłodkie – jeżeli zawartość cukru jest wyższa niż maksymalne ilości określone powyżej, ale nie wynosi więcej niż 45 gramów na litr
słodkie – jeżeli zawartość cukru wynosi co najmniej 45 gramów na litr.

 


Charakterystyka winnic, których właściciele uczestniczyli w projekcie:
 
Winnica Zadora - położona w Szczepanowicach nad Dunajcem, w powiecie tarnowskim, który jest uważany za „Polski biegun ciepła”. Okolica łagodnych wzgórz, pięknych bukowych lasów oraz zabytków w postaci ruin zamków średniowiecznych, pałaców i dworów. 
Winnica założona w 2007 roku. Uprawa aktualnie zajmuje powierzchnię 2 ha, z możliwością powiększenia do ogółem 4 ha, położona na stoku o nachyleniu średnia 10 % i wystawie południowej - 280 m n.p.m. Łączna ilość krzewów winorośli wynosi 9 000 szt.
Winnica Goja – położona jest w Smardzowicach k. Krakowa. Powierzchnia uprawy zajmuje 1 ha. Winnica położona na wierzchowinie od 380 do 400 m n.p.m. Poniżej winnicy rozłożyła się wspaniała Dolina Prądnika. Z kolei na południe rozpościera się niezwykły widok na pasmo Babiej Góry i Tatr, które są widoczne przy dobrej pogodzie.  Winnica położona jest na urodzajnej wapiennej, gliniasto-kamienistej glebie rędzinie na podłożu lessowym,. Ta gleba jest średnio ciężka, ciepła, posiadająca zdolność magazynowania wody i substancji odżywczych. Stanowi to bardzo dobre podłoże dla krzewów winorośli. Działka znajduje się na południowym stoku o nachyleniu od 10-15%. Uprawianych jest kilka rodzajów winogron na wino czerwone i wino białe. Produkowane są także sadzonki winorośli we  własnej szkółce.
Winnica Nowizny – Winnica została założona w 2005 roku na działce znajdującej się na jednym ze wzgórz Pogórza Wiśnickiego z widokiem na Beskidy. Nachylenie działki to około 20% o południowo-zachodniej wystawie na wysokości około 320 m n.p.m. Winnica zajmuje obszar około 0,2 ha. Uprawianych jest tu kilkanaście odmian winorośli. Winnica stanowi część kilkuhektarowego gospodarstwa agroturystycznego.
Winnica Dosłońce – winnica położona w miejscowości Dosłońce, obecnie zajmuje obszar 0,22 ha, jednak w planach jest powiększenie winnicy. Początki winnicy sięgają 2006 roku. Winnica jest zlokalizowana na dobrze nasłonecznionym, południowo-zachodnim zboczu, a typowa dla tych okolic lessowa gleba na podłożu margli wapiennych. Obecnie jest uprawianych kilkanaście odmian winorośli zarówno na wina białe jak i czerwone.
Winnica Piwnice Antoniego - Historia winnicy sięga lat 80-tych ubiegłego wieku, kiedy to zostały zasadzone pierwsze krzewy winorośli Schuyler, Krystaly i Ontario. Było tego razem kilkadziesiąt krzewów prowadzonych po amatorsku, ale pozwalało to na zdobywanie pierwszych doświadczeń. Od 2005 roku po przystąpieniu do organizującego się Małopolskiego Forum Winnego rozpoczęto stopniowe powiększanie winnicy. Obecnie winnica zajmuje obszar 50 arów. Nasadzonych jest około 2000 krzewów.
Winnica Kowalówka – została założona w 2011 roku i jest położona w miejscowości Kowalowa.
Winnica na Dziole
Winnica Manru
 
Opinie uczestników wyjazdu szkoleniowego do Mołdawii:
Pani Zofia Michałowska (Winnica Zadora) - Wyjazd do Mołdawii uważam za znakomite wydarzenie. Przedstawiam swoją krótką opinię na temat win zaprezentowanych przez tamtejszych producentów:
Wina zarówno białe, różowe, jak i czerwone oraz likierowe wzmacniane (pierwsze trzy 13% alkoholu wytrawne) zrobione były z bardzo dobrego jakościowo surowca (kilkusetletnia tradycja winiarska i sprzyjający klimat).Wykonane zostały zgodnie z obowiązującą na świecie tendencją produkcji i picia jakościowych win wytrawnych. Technologia wykonania bardzo precyzyjna. Duże znaczenie miał także sposób serwowania win - temperatura wina, dobór kieliszków i odpowiedni rodzaj potrawy (poziom europejski).
 
Pan Wiesław Gój (Winnica Goja) - Wszystkie degustacje były przygotowane znakomicie. Podawano nie tylko wina ale także smakowite przekąski. Widać było, że producenci chcieli się jak najlepiej zaprezentować i tak też nas przyjąć. Rzadko wcześniej próbowałem win z Mołdawii. Spodziewałem się raczej, że będą bardziej w stylu gruzińskim czyli mocno taniczne i wymagające, które nie bardzo mi odpowiadają.
A tu miłe zaskoczenie. Wina białe bardzo poprawne i czyste ze świeżymi owocami jabłek, gruszek i cytrusów w bukiecie, a nawet płatków róży w zależności od użytej odmiany. W smaku zrównoważone i lekkie, które można podawać do niezobowiązujących potraw. Równie dobrze można je pić w letni ciepły wieczór.
Brakowało mi w nich odrobiny rześkości i wigoru, które to występują w polskich winach. Wyższa kwasowość stworzyłaby kręgosłup tym winom i pokazałaby ich charakter. 
Z kolei wina czerwone to już światowa ekstra klasa. Świetne kupaże z endemicznymi szczepami takimi jak feteasca neagra czy rara neagra. Zrobione z nich wina mogą podbić serca wielu smakoszy. Mocne, gęste ze świetną owocowością gdzie przebijają się jeżyny, czereśnie i wanilia dębowej beczki, której muśnięcie wydobywa lekkie taniny.
Także wina z odmian cabernet sauvignon, merlot czy pinot noir, ze swymi aromatami leśnych jagód, suszonych i podwędzonych śliwek, powideł, karmelu, czekolady czy nawet palonej kawy. Wszystkie bardzo dobre ze swoją owocowością i lekką taniną, gładkie i przyjazne dobrze zbalansowane. Próbując jeden kieliszek ma się od razu ochotę na następny by odkryć jeszcze większe bogactwo aromatów i smaków. W każdym łyku czuć czarną mołdawską ziemię i ciepło słońca w którym dojrzewają winogrona.Moim zdaniem świetne wina, obok których nie można przejść obojętnie. 
 
Wnioski:
1) Mołdawia jest krajem godnym polecenia dla osób profesjonalnie zajmujących się produkowaniem wina ze względu na historię, doświadczenie oraz jakość produkowanych win. Jest również ciekawym krajem dla osób zainteresowanych enoturystyką.
2) Dla polskich producentów win ważnym rozwiązaniem finansowym, które funkcjonuje w Mołdawii jest uzyskanie możliwości zwolnienia małych producentów win do 0,5 ha z obowiązku płacenia podatku akcyzowego i VAT. Izba będzie proponować ustawodawcy, aby takie rozwiązanie znalazło się w Polsce.
3) Rozwój małych winnic działających przy gospodarstwach agroturystycznych oraz gospodarstwach, poszukujących dodatkowych źródłach przychodu,  w warunkach Województwa Małopolskiego jest godnym zalecenia i powinno się znaleźć w Strategii Województwa Małopolskiego na najbliższe lata.
 
12 interesujących faktów o mołdawskim winiarstwie:
1) Początek mołdawskiego wina datuje się na ok. 3000 rok p.n.e., podczas gdy pierwsze wina były wytwarzane około 7000 lat p.n.e.
2) Na obszarze Mołdawii znajdują się dwie największe piwnice zawierające kolekcje win. Cricova jest największą piwnicą z winami w Europie, podczas gdy Milesti Mici to największy zbiór win na świecie liczący więcej niż 1,5 mln butelek. Cały kompleks Milestii Mici został wpisany do Księgi Rekordów Guinnesa.
3) 2% Światowych winnic znajduje się na terytorium Mołdawii. Mołdawia jest jednym z 20 największych producentów wina na świecie i 13. największym eksporterem wina.
4) Prawie ¼  ludności Mołdawii uczestniczy w procesie produkcji wina i uprawie winorośli.
5) Jedyna na świecie butelka wina Easter Jerusalem, rocznik 1902, znajduje się w kolekcji wina w Cricovej.
6) Najstarsza winnica w Mołdawii to Chateau Purcari , założona w 1827 roku.
7) Castel Mimi jest pierwszą w Mołdawii faktorią winną, założoną w 1893 roku i jest jednym z 15 architektonicznych cudów winiarskiego świata.
8) Na wystawie w Paryżu w 1878 roku wino Negru de Purcari zdobyło złoty medal, stając się pierwszym mołdawskim winem nagrodzonym na międzynarodowej wystawie.
9) W Mołdawii można znaleźć największy na świecie budynek w kształcie butelki wina (28 m), Jest to Strong Drinks Museum.
10) Mołdawia jest jedynym krajem mającym cały dzień poświęcony winu. Narodowy Dzień Wina jest ogólnokrajowym świętem mołdawskiego winiarstwa.
11) Wyróżnia się 4 winiarskie regiony w Mołdawii: Codru, Stefan-Voda, Valul lui Traian oraz Balti.
12) O autentyczności i wyjątkowości win pochodzących z Mołdawii świadczą rodzime gatunki winogron, które stanowią 10% upraw w winnicach. Najbardziej popularnymi są Feteasca Alba, Feteasca Regata, Feteasca Neagra, Rara Neagra.
 
Przy przygotowaniu sprawozdania wykorzystano informacje pochodzące z materiałów promocyjnych Moldova Competitiveness Poject ufundowanych przez USAID oraz SIDA; materiałów promocyjnych organizacji Winetours, materiałów promocyjnych gospodarstwa Mihaia Savy oraz ze stron internetowych: www.alewino.pl, www.o-winie.pl, www,dniwina.pl, www.paragrafwkieliszku.pl, www.purcari.wine/en, www,vartely.md, www.milestii-mici.md, www.jmaroschik.de, www.sjp.pwn.pl, www.wikipedia.pl
 
Henryk Dankowiakowski

►"Mołdawia kraj czarnoziemu i wina" - H. Dankowiakowski - relacja z wyjazdu opublikowana w Informatorze MIR nr 51(58) Jesień 2018


 

punktator

Przydatne linki


URZĘDY I INSTYTUCJE:

INSPEKCJE:

DORADZTWO:

WIADOMOŚCI ROLNICZE:

ROLNICTWO EKOLOGICZNE i TRADYCYJNE:

WSPARCIE DLA ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH:

---------------------------------------------------------------------


Licznik odwiedzin: 2430725