24-05-2021, Redaktor: Jkalmuk

18 maja br., w KCK w Tokarni odbyło się posiedzenie myślenickiej RP MIR. Do udziału w spotkaniu zaproszono p. Pawła Kwapisza, Specjalistę z RDOŚ w Krakowie, który omówił zalecenia i zasady postępowania w odniesieniu do wilka w przypadkach występowania sytuacji problemowych.

W prezentacji przedstawił kolejno informacje nt.:

• szacowanej liczebności wilków w kraju (od 2 do 4 tys.) oraz w Małopolsce (ok. 100 szt.);
• stanu prawnego ochrony wilka;
• podstawowe zagadnienia z biologii i ekologii wilka, w tym przyczyny zachowań stanowiących zagrożenie dla zwierząt gospodarskich;
• częstotliwość i rodzaj szkód w gospodarstwach wyrządzanych przez wilki;
• możliwości uzyskania wsparcia z RDOŚ w celu ochrony zwierząt gospodarskich przed atakami wilków i sposobów ochrony stad przed wilkami (wsparcie merytoryczne i finansowe – zakup pastuchów elektrycznych, fladr, siatek);
• potencjalnego zagrożenia dla ludzi;
• sytuacji i procedury wydawania zezwoleń na płoszenie i odstrzał;
• możliwości uzyskania odszkodowania za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych takie jak: wilki, niedźwiedzie, rysie, bobry, żubry (wypłacane przez RDOŚ).

Po zakończeniu prezentacji wywiązała się dyskusja nt. wilków oraz innych dzikich zwierząt, powodujących szkody w gospodarstwach rolnych. Pan P. Kwapisz odpowiadał na zadawane pytania oraz wskazywał na możliwości rozwiązań niektórych problemów, z którymi borykają się rolnicy.

1. Jak liczna musi być populacja wilka, aby gatunek został wyłączony z ochrony?

PK: Wskazanie takiej liczby jest bardzo trudne i zależy od wielu czynników. Jednym z elementów proponowanej strategii zarządzania populacją wilka w Polsce jest strefowanie, czyli zróżnicowanie zarządzania populacją oparte o wyznaczone pojemności poszczególnych kompleksów leśnych. Ważne jest również, ograniczanie szkód wyrządzanych przez wilki wśród zwierząt hodowlanych. 

2. Czy zwierzyna łowna (sarny, jelenie, dziki) wychodzi na pola, gdzie czyni coraz większe szkody w uprawach, ponieważ boi się wilków?

PK: Obecnie notowane są najwyższe historycznie stany liczebności zwierząt łownych w skali całego kraju. Zwierzęta chętnie korzystają z upraw, które są łatwo dostępnym źródłem pokarmu – szczególnie na obszarach górzystych, gdzie pola uprawne mają znacznie dogodniejsze położenie. Sprzyjają temu również powiększające się obszary nieużytków, które są dobrym miejscem do schronienia. Obecność wilków – które polują nocą - nie ma w tej kwestii znaczenia.

3. Czy można otrzymać odszkodowanie za szkody spowodowane przez bobry, na obszarach położonych wzdłuż cieków wodnych, na których bobry kopią nory i budują tamy? W takich miejscach łąki i pola uprawne są często podtapiane i zalewane. Dodatkowo działalność bobrów powoduje szkody w gruncie spowodowane kopaniem nor, zdarzają się też osunięcia się ziemi.

PK: Aby ograniczyć tego typu szkody Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska może wydać zezwolenie, na wniosek zarządców cieków, na likwidację tam, żeremi i nor bobrowych. W takim przypadku, gdy istnieje konieczność usunięcia tamy lub żeremia, należy zwrócić się do zarządcy cieku tj. właściwego Zarządu Zlewni Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

4. Ile zgód na odstrzał wilka wydaje RDOŚ?

PK: W ciągu dwóch ostatnich lat na terenie Małopolski wydano dwie zgody na odstrzał wilków. W skali całego kraju – w 2020 r. wydano zgody na odstrzał ok. 100 osobników. Część odstrzelonych osobników to hybrydy (mieszańce wilka z psem).

Podpowiadając jak radzić sobie z problemami pojawiającymi się w sytuacjach, gdy rolnicy zgłaszają szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta łowne i oczekują odszkodowań wypłacanych przez koła łowieckie, p. P. Kwapisz wskazał na kilka istotnych kwestii, o których warto pamiętać, w tym m.in.:

• koła łowieckie każdego roku przedstawiają roczne plany łowieckie (dla danego obwodu łowieckiego), które po zaopiniowaniu przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) izby rolnicze, muszą być zatwierdzone przez właściwego nadleśniczego, który może taki plan odrzucić;
• w przypadku gdy KŁ nie realizuje rocznego planu łowieckiego w zakresie pozyskania zwierzyny, istnieje możliwość zmiany dzierżawcy obwodu;
• koła łowieckie są nadzorowane przez PZŁ, a administrację w zakresie łowiectwa sprawuje samorząd województwa (marszałek województwa);
• jeśli koło łowieckie notorycznie nie wywiązuje się z realizacji planu, wydzierżawiający – starosta (dla obwodów polnych) i dyrektor regionalnej dyrekcji PGL Lasy Państwowe – dla obwodów leśnych, może wypowiedzieć umowę dzierżawy koła bez zachowania terminów wypowiedzenia.
• każdy posiadacz gruntu może wyłączyć swoje działki z obwodu łowieckiego (odpowiedni wniosek o wyłączenie można było składać do 10.02.2021 r.), co - wbrew powszechnemu przekonaniu - może uregulować uzyskiwanie odszkodowań. Za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny poza obwodami łowieckimi odpowiada Skarb Państwa (a nie koło łowieckie);
• w kwestiach spornych poszkodowany rolnik powinien złożyć odwołanie (w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu oględzin lub protokołu szacowania ostatecznego) do właściwego terytorialnie do nadleśniczego PGL Lasy Państwowe;
• właściciel gruntów rolnych, na których zostały wyrządzone szkody, może (w terminie trzech miesięcy od dnia jej doręczenia), wnieść powództwo do sądu (rejonowego lub okręgowego) właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody.

Przedstawiciel RDOŚ przekazał również broszury informacyjne i materiały edukacyjne dla dzieci, ktore dostępne są rownież w wersji elektronicznej. Zaczęcamy do zapoznania się z ich treścią:

• Po sąsiedzku z wilkami (S. Nowak, R. Mysłajek)
• Poradnik ochrony zwierząt hodowlanych przed wilkami (S. Nowak, R. Mysłajek)
• W sąsiedztwie z dużymi drapieżnikami
• Serce wilka

Zachęcamy do zapoznania się z tymi materiałami oraz innymi dostępnymi na stronie internetowej GDOŚ: ►https://www.gdos.gov.pl/ochrona-zwierzat-hodowlanych-przed-wilkami

J. Kałmuk. biuro MIR w Krakowie

---

Podobne artykuły:
►Zabezpieczanie zwierząt gospodarskich przed atakami wilków przy użyciu ogrodzeń elektrycznych (Wojciech Śmietana, 2010 r.)
►Wilk - kampania na rzecz ograniczania szkód (Fundacja Zielone Płuca Polski)
►Jak odpowiednio reagować na incydenty z udziałem wilków? Informacja dla gmin, 15.03.2021
►Media bez sensu straszą Polaków wilkiem. Szkodzi to i nam, i wilkom, 16.03.2021
►Wilki zaczęły atakować ludzi? Ekspert: Ostrożnie z takimi rewelacjami, 11.03.2021