Stanowisko ministra rolnictwa w sprawie powołania niezależnego laboratorium odwoławczego badającego jakość produktów rolniczych


W odpowiedzi na ►wniosek samorządu rolniczego w sprawie powołania niezależnego laboratorium odwoławczego badającego jakość produktów rolniczych, minister rolnictwa przekazał swoje stanowisko w tej sprawie (►pismo z dnia 29.11.2019 r.):

(...) Powszechnie obowiązujące przepisy prawne nie regulują kwestii systemu odwoławczego od uzyskiwanych wyników badań. W związku z tym, nie zostały określone również zasady pobierania próbek odwoławczych czy wskazania laboratoriów, które przeprowadzałyby badania odwoławcze.

Dlatego też, oprócz zapisania warunków zgodnie z przepisami art. 125, art. 127, art. 148 ust. 2 oraz art. 168 ust. 4 i 6 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustana wiającego wspolną organizację rynków produktow rolnych w celu uniknięcia sporów między sprzedającym a pierwszym nabywcą, w umowach przez nich zawieranych można zawrzeć postanowienia do tyczące pobierania i badania próbek produktów, wyboru laboratorium o dwoławczego i ponoszenia kosztów w przypadku, gdy wyniki badań wykonanych przez skupującego nie są akceptowane przez sprzedającego.

Przykładem mechanizmu wspomagającego rozstrzyganie sporów pomiędzy rolnikiem a skupującym jest działające przy Izbie Zbożowo-Paszowej Kolegium Arbitrów, stworzone na potrzeby firm członkowskich zrzeszonych w Izbie, ale także działających na rzecz firm spoza organizacji. Celem Kolegium Arbitrów jest rozpatrywanie sporów między podmiotami gospodarczymi na tle wykonywania obowiązków wynikających z umów kupna-sprzedaży towarów rolnych. Warunkiem rozpatrywania sprawy przez Kolegium jest odpowiedni zapis w umowie kupna-sprzedaży, iż ewentualne spory będą rozstrzyga ne przez Sąd Arbitrażowy przy tej Izbie.

Jeśli w umowie zawarto zapis, że spory będzie rozstrzygać kolegium odwoławcze przy Izbie wówczas obowiązują zapisy zawarte w regulaminie Izby. Arbitraż jest odpłatny. Jeśli w umowie podmioty nie wskażą jednoznacznie, kto ma dokonać arbitrażu, wówczas jest on dokonywany przed sądem powszechnym.

W przypadku rolników indywidualnych sprzedających swoje plony do lokalnych punktów skupu, którzy nie mają w umowach wskazania laboratorium odwoławczego możliwe jest skorzystanie z odpłatnego wykonania badań jakości produktów rolnych w laboratoriach niezależnych od podmiotów skupowych. Aby wyniki analizy mogły stanowić dowód oszukańczego działania podmiotu skupowego należałoby spełnić dwa warunki:

1. próbki powinien pobrać niezależny rzeczoznawca czyli osoba mająca aktualne uprawnienia (wiedzę praktyczną i teoretyczną) w zakresie pobierania próbek artykułów rolno-spożywczych.
2. analizy wykonać musi wiarygodne laboratorium tj. laboratorium posiadające akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (PCA), które do oznaczania poszczególnych wyróżników jakości produktu stosuje metody referencyjne (odwoławcze) oraz posiada na te metody akredytację, co daje gwarancję wiarygodności i powtarzalności badań.

Rolnicy mający wątpliwości co do rzetelności wyników analiz próbek oddawanych do skupu artykułów rolno-spożywczych mogą skorzystać z samodzielnego wyboru przeszkolonego rzeczoznawcy (korzystając na przykład z informacji wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (wijhars) prowadzących rejestry) oraz odpowiedniego, świadczącego usługi badawcze w potrzebnym zakresie laboratorium (np. korzystając z list dostępnych na stronach PCA). Niektóre laboratoria posiadają również akredytację w zakresie pobierania próbek. Przykładowo w zakresie produktów rolnych pochodzenia roślinnego szereg badań, z pobraniem próbek włącznie, może wykonać Dział Laboratoryjny Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Warszawie.

Na wniosek rolnika Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) może sprawdzić parametry skupowe w ramach oceny jakości handlowej zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Ocena jakości handlowej polega na sprawdzeniu, czy artykuły rolno-spożywcze spełniają wymagania w zakresie jakości handlowej określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowa ne przez producenta. Wyniki oceny jakości artykułów rolno-spożywczych uzależnione są zarówno od sposobu pobierania próbek jak i od osoby, która je pobiera. Próbki powinny być pobierane zgodnie z rozporządzeniem MRiRW z dnia 7 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków pobierania próbek artykułów rolno-spożywczych, które określa ogólne wytyczne przy pobieraniu próbek wszystkich artykułów rolno-spożywczych, przez osoby posiadające potwierdzone kompetencje. Uprawnienia do pobierania próbek artykułów rolno-spożywczych, oprócz pracowników IJHARS, posiadają osoby wpisane do rejestru rzeczoznawców prowadzonego przez wijhars, właściwego dla miejsca zamieszkania rzeczoznawcy. W celu ewentualnego pobrania próbki artykułu rolno-spożywczego, należy skontaktować się z takim rzeczoznawcą, aby ustalić warunki jej pobrania. Próbki pobrane przez uprawnionego rzeczoznawcę mogą być przebadane w dowolnym, niezależnym, akredytowanym laboratorium zaakceptowanym przez obie strony. Wzajemnych roszczeń co do niespełniania postanowień umowy, w tym sporów dotyczących kwestii wyników badań oceny jakości produktów, strony umowy mogą dochodzić na drodze sądowej przed sądami powszechnymi lub w ramach arbitrażu (sądu polubownego) pod warunkiem pisemnego sporządzenia między stronami zapisu na sąd polubowny.

Po przeprowadzeniu oceny jakości ha ndlowej inspektor wystawia swiadectwo jakości handlowej, którego wzór został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie wzoru świadectwa jakości handlowej. Za dokonanie oceny oraz przeprowadzenie koniecznych do wykonania oceny badań i wystawienia świadectwa jakości handlowej pobierane są opłaty zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie stawek opłat za dojazd do miejsca oceny, czynności związane z dokonaniem oceny, badania laboratoryjne i wydawanie świadectw jakości handlowej oraz sposobu i terminu wnoszenia tych opłat.

W celu dokonania oceny jakości handlowej rolnicy mogą zgłosić się z wnioskiem do właściwego miejcowo wijhars. Wzór wniosku jest dostępny na stronie internetowej www.ijhars.gov.pl i znajduje się w zakładce: Wzory dokumentów oraz Kontrola jakościOcena jakości.

Oprócz IJHARS, także baza laboratoriów Inspekcji Weterynaryjnej zapewnia rolnikom odpłatną możliwość wykonywania badań metodami akredytowanymi w kierunkach mikrobiologicznych oraz chemicznych żywca (mięso) lub mleka.

Mając na uwadze powyższe, bardziej zasadne niż tworzenie nowych laboratoriów, byłoby podjęcie działań mających na celu wykorzystanie już istniejącej sieci laboratoriów należących zarówno do podmiotów prywatnych jak i organów kontroli.

Istotną rolę w ograniczeniu poczucia nierzelelnego wykonywania badań przez punkty skupu płodów rolnych może odegrać Krajowa Rada Izb  Rolniczych przy współpracy z wojewódzkimi inspektoratami JHARS i Ośrodkami Doradztwa Rolniczego, przekonując producentów rolnych do podejmowania wspólnych działań na rzecz współpracy z rzeczoznawcami, którzy mogliby świadczyć usługi na rzecz lokalnej grupy producenckiej/spółdzielni. etc.


 

attachments error!
punktator

Przydatne linki


URZĘDY I INSTYTUCJE:

INSPEKCJE:

DORADZTWO:

WIADOMOŚCI ROLNICZE:

ROLNICTWO EKOLOGICZNE i TRADYCYJNE:

WSPARCIE DLA ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH:

---------------------------------------------------------------------


Licznik odwiedzin: 2443425