Informacja GIW: współpraca z krajali trzecimi - eksport wieprzowiny
Współpraca weterynaryjna z krajami trzecimi w zakresie umożliwienia eksportu mięsa wieprzowego i produktów mięsnych wieprzowych w związku z przypadkami afrykańskiego pomoru świń (ASF)
Pierwotne przypadki afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dwóch dzików zostały potwierdzone na terytorium Polski odpowiednio w dniach 17 oraz 18 lutego 2014 r. Były to kolejne przypadki ASF u dzików w UE zlokalizowane w bliskiej odległości północno-wschodniej, zewnętrznej granicy UE. Pierwsze dwa przypadki zostały potwierdzone u dzików w dwóch dzielnicach południowej części Litwy w dniu 24 stycznia 2014 r.
Polska w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się choroby podjęła niezwłocznie rygorystyczne środki ochronne, w ścisłej współpracy z Komisją Europejską, jak przewidziano w prawodawstwie UE (Dyrektywa Rady 2002/60/WE z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiająca przepisy szczególne w celu zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz zmieniająca dyrektywę 92/119/EWG w zakresie choroby cieszyńskiej i afrykańskiego pomoru świń Dz.U. L 192 z 20.7.2002) i zgodnie z normami międzynarodowymi. Kroki podjęte w celu zabezpieczenia obszaru na którym odnotowano pierwotne przypadki ASF u dzików były w zgodności z międzynarodowo uznaną zasadą regionalizacji, rekomendowaną przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (OIE), Światową Organizację Handlu (WTO) oraz w zgodności z prawodawstwem unijnym (wdrożenie Decyzji Komisji nr 2014/100/UE z dnia 18 lutego 2014 r. dotyczącej niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w Polsce nastąpiło w trybie nadzwyczajnym).
Niektóre kraje trzecie wprowadziły nieproporcjonalne restrykcje w handlu mięsem wieprzowym oraz produktami z mięsa wieprzowego z całego terytorium Polski, co jest sprzeczne z zasadą regionalizacji opisaną w artykule 6 Porozumienia SPS WTO. W chwili obecnej eksport mięsa wieprzowego oraz produktów z mięsa wieprzowego nie może być prowadzony do Azerbejdżanu, Białorusi, Chińskiej Republiki Ludowej, Federacji Rosyjskiej, Gruzji, Japonii, Kazachstanu, Korei Południowej, Singapuru, Tajwanu, Ukrainy.
W wyniku działań informacyjnych GIW oraz prowadzonych negocjacji eksport mięsa wieprzowego i/lub produktów wieprzowych spoza strefy objętej restrykcjami możliwy jest do Hongkongu,Wietnamu, USA, Kanady,Macedonii (tylko produkty),Mołdawii (tylko produkty), Serbii, Albanii (poza województwem podlaskim), Uzbekistanu, RPA, Australii, Aruby, Kosowa.
Zgodnie z bilateralnymi porozumieniami weterynaryjnymi, zawartymi z wybranymi państwami trzecimi, Główny Lekarz Weterynarii na bieżąco informuje władze weterynaryjne tych krajów o obecnej sytuacji epizootycznej w Polsce związanej z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików. Podejmowane są również rozmowy nt. renegocjacji treści weterynaryjnych świadectw zdrowia w celu wznowienia eksportu poprzez umożliwienie wysyłek wieprzowiny z obszarów Polski nieobjętych restrykcjami w odniesieniu do ASF. Propozycje nowych zapisów zostały przekazane do Azerbejdżanu, Chińskiej Republiki Ludowej, Japonii, Korei Połud
niowej, Singapuru, Tajwanu, Ukrainy, Uzbekistanu, Macedonii, Mołdawii, Gruzji. W dniu 18 marca 2014 r. uzgodnione zostało m.in. świadectwo na mięso wieprzowe oraz świadectwo na produkty mięsne wysyłane do Uzbekistanu.
Strona polska poprzez liczne spotkania i konsultacje z przedstawicielami właściwych władz w krajach trzecich prowadzi uzgodnienia w celu zminimalizowania negatywnego wpływu obecnej sytuacji epizootycznej w kraju na handel zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego, w tym wznowienia eksportu mięsa wieprzowego i produktów z mięsa wieprzowego na rynki krajów trzecich.
Główny Lekarz Weterynarii pozostaje także w ścisłym kontakcie z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stałym Przedstawicielstwem przy UE RP (SPRP) w Brukseli, polskimi ambasad ami w krajach trzecich oraz z przedstawicielami Komisji Europejskiej, którzy wspierają polskie działania zmierzające do zniesienia wprowadzonych restrykcji. W szczególności negocjacje z państwami Unii Celnej (Federacja Rosyjska, Białoruś, Kazachstan) prowa dzone są w formule Komisja Europejska – nia Celna.
Należy zauważyć, iż rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt w zakresie handlu w odniesieniu do ASF zostały opisane w rozdziale 15.1. Kodeksu Zdrowia Zwierząt Lądowych OIE. Artykuł 15.1.12. w jasny sposób określa warunki importu świeżego mięsa wieprzowego z regionów wolnych od ASF, zgodnie z zastosowaną regionalizacją (rozdział 4.3. Kodeksu). Dodatkowo, zakaz importu nie powinien obejmować produktów mięsnych wieprzowych, które zostały poddane odpowiedniej obróbce termicznej oraz innym zabiegom w celu wyeliminowania zagrożeń dla zdrowia zwierząt powodowanych wirusem ASF (załącznik III Dyrektywy Rady 2002/99/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. ustanawiającej przepisy sanitarne regulujące produkcję, przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi Dz.U. L18 z 23.1.2003, a także artykuł 15.1.14. Kodeksu OIE).
Z uwagi na fakt, iż rekomendacje Rozdziału 15 Kodeksu Zdrowia Zwierząt Lądowych Światowej organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) dotyczą jedynie handlu świniami, materiałem biologicznym ze świń, surowym mięsem wieprzowym, a także produktami mięsnymi, surowcami wieprzowymi do produkcji paszy, trofeami, szczeciną świńską i obornikiem niepo ddanymi obróbce powodującej zniszczenie wirusa ASF, tylko tych produktów mogą dotyczyć ograniczenia importowe państw trzecich i jedynie w przypadku ich pochodzenia z obszarów wymienionych w załączniku do Decyzji Wykonawczej Komisji 2014/178/UE z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich.
Na podkreślenie zasługuje również fakt, że przypadki ASF w Polsce dotyczyły jedynie dwóch osobników populacji dzików, które prawdopodobnie przemieściły się na terytorium polskie z Białorusi. Natomiast restrykcje stosowane przez niektóre kraje trzecie dotyczą handlu mięsem wieprzowym oraz produktami mięsnymi wieprzowymi pochodzącymi od świń domowych. Należy mieć na uwadze fakt, iż zgodnie z Kodeksem OIE okres inkubacji choroby wynosi 15 dni, w związku z czym brak nowych przypadków od dnia 18 lutego 2014 r. oznacza brak cyrkulacji wirusa.
Jednocześnie Główny Lekarz Weterynarii prowadzi renegocjacje zapisów świadec tw zdrowia dla zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego, niekorzystnych ze względu na obecna sytuację epizootyczną w zakresie ASF. Dotychczas uzgodniono następujące nowe wersje świadectw:
- świadectwo zdrowia na wywożone do Ukrainy gotowekarmy dla psów i kotów
- świadectwo zdrowia na wywożone do Ukrainy gotowe pasze i dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego, w tym z drobiu i ryb
- świadectwo zdrowia na wywożone do Ukrainy pasze pochodzenia roślinnego świadectwo zdrowia dla mięsa wołowego przeznaczonego na eksport z Polski do Republiki Uzbekistanu
- świadectwo zdrowia dla produktów wędzonych na surowo, konserw, produktów sterylizowanych i pasteryzowanych, innych gotowych wyrobów mięsnych poddanych obróbce termicznej, przeznaczonych na eksport z Polski do Republiki Uzbekistanu
- świadectwo zdrowia dla mięsa wieprzowego przeznaczonego na eksport z Polski do Republiki Uzbekistanu
- świadectwo weterynaryjne na eksportowane z Polski do Uzbekistanu bydło hodowlane i użytkowe
- świadectwo weterynaryjne dla nasienia buhajów rozpłodowych, eksportowane z Polski do Uzbekistanu
- Świadectwo zdrowia dla mięsa drobiowego przeznaczonego na eksport z Polski do Republiki Uzbekistanu
- Świadectwo weterynaryjne dla eksportowanych z Polski do Republiki Uzbekistanu ryb i owoców morza oraz gotowych produktów z ryb i owoców morza przeznaczonych do spożycia przez ludzi
- Świadectwo zdrowia dla eksportowanego do Republiki Uzbekistanu mleka i produktów mlecznych
- Świadectwo zdrowia dla jaj spożywczych i produktów jajecznych przeznaczonych do wywozu do Republiki Uzbekistanu.
