Rolnik sam płaci składkę zdrowotną
Od 1 kwietnia 2012 r. KRUS nie płaci składek zdrowotnych za wszystkie osoby prowadzące działalność rolniczą. Część z nich sama musi je regulować co kwartał. Pierwszą przekażą już do końca tego miesiąca
Nowe zasady finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników wynikają z ustawy z 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012 r. (DzU z 2012 r., poz. 123). Przyjęte w niej rozwiązania są następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 października 2010 r., K 58/07 (DzU nr 205, poz. 1363). W tym wyroku Trybunał uznał, że art. 86 ust. 2 w związku z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.) w zakresie, w jakim określa zobowiązanie budżetu państwa do finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne wszystkich wskazanych w nim rolników i ich domowników, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, prowadzących działalność rolniczą, bez względu na wysokość osiąganych przez nich przychodów, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 i art. 2 konstytucji. Jednocześnie TK odroczył utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnych przepisów na okres 15 miesięcy.
Regulacje prawne zawarte w ustawie z 13 stycznia br. mają charakter przejściowyi dotyczą tylko 2012 r. Wdrożenie docelowego modelufinansowaniaskładek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników, uwzględniającego wnioski zawarte w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, musi być bowiem poprzedzone stworzeniem systemu podatkowego dla rolników nieprowadzących działów specjalnych produkcji rolnej.
Status ma znaczenie
Powyższa ustawa określa wysokość i sposób opłacania składeknaubezpieczenie zdrowotne:
1) rolników podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników, z wyjątkiemosób prowadzących działalnośćwyłącznie w zakresie działówspecjalnych produkcjirolnej oraz tych, którzy prowadzą działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej i dodatkowo w gospodarstwie rolnym,
2) domowników rolników, o których mowa w pkt 1, oraz domowników rolników, którzy prowadzą działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej i dodatkowo pracują w gospodarstwie rolnym,
3) domowników rolników prowadzącychdziałalność wyłącznie w zakresie działów specjalnychprodukcjirolnej.
Od 1 kwietnia do 31 grudnia br. miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne rolników i domowników, o których mowa w pkt 1 i 2 ,jest obliczanaw wysokości 1 zł za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, przyjęty dla celów ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Co istotne, w ten sposób obliczana jest kwota miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, a więc odrębnie za rolnika i odrębnie za jego domownika.
Taki sposób ustalania miesięcznych kosztów składki dotyczy jednak tylko tych rolników i domowników, którzy pracują w gospodarstwie rolnym o powierzchni co najmniej 1hektara przeliczeniowego. Mniejszy areał będzie podstawą do opłacania tej składki w ryczałtowej kwocie 1zł na miesiąc.
PRZYKŁAD
Pan Władysław prowadzi gospodarstwo rolne obejmujące obszar użytków rolnych o powierzchni 15 hektarów przeliczeniowych. Z tego tytułu jest objęty ubezpieczeniami w KRUS. Ubezpieczeniu zdrowotnemu jako domownik podlega również jego żona. Od 1 kwietnia 2012 r. miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne rolnika wyniesie 15 zł. Wtej samej wysokości będzie tę składkę opłacał za swoją żonę.
Dział specjalny
Inaczej ustalana jest składka zdrowotna za domownika rolnika, który prowadzi działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Miesięczna jej wysokość w okresie od 1 kwietnia do końca 2012 r. równa jest ilorazowi stopy procentowej w wysokości 9 proc. oraz podstawy wymiaru w wysokości 33,4 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
PRZYKŁAD
Pan Grzegorz prowadzi działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Żonę zgłosił do ubezpieczenia społecznego w KRUS jako jego domownika. Od 1 kwietnia 2012 r. miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne kobiety wnosi 113,36 zł; tj.
3771,08 zł x 3,4 proc.= 1259,54 zł
1259,54 zł x 9 proc. = 113,36 zł
Liczą się hektary
Od 1 kwietnia br. składkę zdrowotną za rolników i domowników, o których mowa w pkt 1 i 2 powyżej, opłaca:
- KRUS - gdy chodzi o osoby działające w gospodarstwie rolnym o powierzchni poniżej 6 hektarów przeliczeniowych użytkówrolnych, które przyjęto dla celów ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników,
- rolnik, który ma większe gospodarstwo rolne.
Natomiast za domownika rolnika, który prowadzi wyłącznie działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej, składkę zdrowotną musi finansować rolnik.
W ustawie z 13 stycznia 2012 r. nie ma natomiast zasad finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników prowadzących gospodarstwo rolne i dodatkowo wykonujących działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Nie ma też mowy o rolnikach, którzy prowadzą działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. W ich przypadku, bez względu na powierzchnię gospodarstwa rolnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. zadeklarowanego przychodu, nie mniej jednak niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. 9 proc. x 1 500 zł).
KWARTALNY SYSTEM OPŁAT
Rolnicy zobowiązani na mocy ustawy z 13 stycznia 2012 r. do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne muszą je regulować za każdy miesiąc, począwszy od 1 kwietnia. Muszą ją wpłacać do KRUS kwartalnie - w terminach określonych dla składek na ubezpieczenie społeczne rolników - tj. do 30 kwietnia za II kwartał, do 31 lipca za III kwartał, do 31 październikaza IV kwartał br.
Źródło: Rzeczpospolita, 02.04.2012, autor: Janina Sobczyk
