Odpowiedzi na wnioski Rad Powiatowych MIR w Bochni i Limanowej
27 sierpnia br. otrzymaliśmy odpowiedź z resortu rolnictwa (►pismo GZ.sp.610.62.2019 z dnia 28.06.2019 r.) na wnioski zgloszone przez Rady Powiatowe MIR w Bochni i w Limanowej. Wnioski przekazane zostały do KRIR w dniu 15.01.2019 r.
1. W sprawie udzielenia informacji, czy umowa użyczenia gruntów rolnych wymaga dodatkowej umowy na zbycie nawozów naturalnych przez rolników.
Umowa użyczenia gruntów rolnych nie jest tożsama z umową na zbycie nawozów naturalnych. Umowę na zbycie nawozów naturalnych zawiera się z podmiotem prowadzącym działalność, w ramach której powstają nawozy naturalne. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącym i ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" (Dz.U. z 2018 r. poz. 1339) (dalej program azotanowy), podmiotem takim może być podmiot prowadzący produkcję rolną oraz podmiot prowadzący działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 ustawy z dni a 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (czyli działalność, w ramach której są przechowywane odchody zwierzęce lub stosowane nawozy), który prowadzi chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg, lub 750 stanowisk dla macior. Podmiotem takim w sensie prawnym powinien być posiadacz zwierząt gospodarskich. Podmiot, któremu użycza się gruntu, z założenia nie musi być jednocześnie podmiotem, który jest posiadaczem zwierząt gospodarskich.
2. W sprawie zmiany zapisów ustawy Prawo wodne w zakresie dopuszczenia możliwości składowania pomiotu ptasiego w pryzmach na użytkach rolnych na podkładzie słomy. Wprowadzenie wnioskowanego zapisu umożliwi dalsze wykorzystanie tradycyjnych nawozów organicznych bez zmuszania rolników – szczególnie tych, którzy pozyskują nawozy organiczne, w tym pomiot ptasi, z innych gospodarstw - do ponoszenia znacznych nakładów finansowych na budowę płyt gnojowych i zbiorników gromadzących płynne odpady odsączane z pryzmy nawozu.
Program azotanowy. wdrażający wymogi dyrektywy Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (tzw. dyrektywy azotanowej). definiuje pomiot ptasi jako odchody drobiu z bezciełowego systemu utrzymywania zwierząt gospodarskich. Przechowywanie pomiotu ptasiego bezpośrednio na gruncie jest zabronione i wymaga zastosowania odpowiednich, szczelnych materiałów. Istniejące w Polsce przepisy nie narzucają rodzaju materiałów, z jakich powinny być wykonane obiekty (miejsca) do przechowywania nawozów naturalnych stałych, takich jak np. pomiot ptasi. Do ich budowy, poza tradycyjnie stosowanym betonem, mogą być wykorzystane inne materiały np. odpowiednie tworzywa sztuczne, pod warunkiem, że zabezpieczają one przed przedostawaniem się odcieków z nawozów naturalnych stałych do gruntu (tj. muszą być całkowicie nieprzepuszczalne). Zatem należy przyjąć, że istnieje możliwość przechowywania pomiotu ptasiego np. na podkładzie z geomembrany w miejscu zlokalizowanym na użytku rolnym (tj. na gruncie ornym lub trwałym użytku zielonym).
Warto nadmienić, że tego rodzaju metodę, przechowywania nawozów naturalnych opracowano niedawno w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym w Falentach. Jej opis znajduje się w publikacji: ►Pietrzak S., Urbaniak M., Majewska Z. 2018, Budowa i wstępna ocena składowiska obornika z podłożem denitryfikacyjnym. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego nr 4/2018 s. 58-72.
Natomiast przechowywanie pomiotu ptasiego na gruncie ornym lub trwałym użytku zielonym na odpowiednio grubej warstwie słomy, w świetle istniejących przepisów należy uznać za zabronione. Zakaz przechowywania pomiotu ptasiego bezpośrednio na gruncie przez cały rok wskazuje, że w stosunku do tego nawozu należy zachować szczególną ostrożno ć wybierając metodę jego przechowywania.
3. W sprawie wprowadzenia obowiązku, dla samorządów gminnych dysponujących gruntami rolnymi przeznaczonymi do dzierżawy, organizowania - w pierwszym terminie - przetargów na dzierżawę tych gruntów, w formie przetargów ograniczonych, preferujących rolników prowadzących działalność na terenie danej gminy. Takie rozwiązanie ułatwi rozwój lokalnym gospodarstwom rolnym.
Zasady dotyczące dzierżawy nieruchomości rolnych wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości uregulowane są w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 z późn. zm.). Jak stanowi art. 40 ust. 2a tej ustawy, przetarg ograniczony organizuje się, jeżeli warunki przetargowe mogą być spełni one tylko przez ograniczoną liczbę osób. O zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator (art. 40 ust. 3 ustawy). Nie ma więc żadnych przeszkód, aby pierwszy przetarg na dzierżawę gminnej nieruchomości rolnej był przetargiem ograniczonym. Wprowadzenie obowiązku organizowania takich przetargów dla wszystkich nieruchomości rolnych, wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy, byłoby możliwe dopiero po zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Kwestie uregulowane tą ustawą leżą natomiast w za kresie kompetencji ministra inwestycji i rozwoju.
