Odpowiedź MF w sprawie wniosku o obniżenie podatku rolnego dla rodzin rolniczych 4 plus
W odpowiedzi na wniosek przekazany przez KRIR w piśmie z dn. 19.01.2024 r., z propozycją obniżenia podatku rolnego o 50% dla rodzin rolniczych posiadających co najmniej czworo dzieci, Ministerstwo Finansów, ►w piśmie z dn. 11.03.2024 r. przekazało poniższe informacje.
"(...) Na wstępie należy zwrócić uwagę na fakt, iż podatek rolny, podobnie jak podatek leśny i podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym, zasilającym budżet gminy, na terenie której położone są grunty. Jest on jednym z podatków wchodzących w skład systemu opodatkowania nieruchomości i dotyczy opodatkowania określonej kategorii gruntów – użytków rolnych.
Należy mieć także na uwadze, iż podmioty prowadzące działalność rolniczą nie są objęte – z wyjątkiem podatników prowadzących działalność rolniczą w ramach działów specjalnych produkcji rolnej - podatkiem dochodowym PIT, gdzie ustawodawca przyznał rodzicom lub opiekunom uzyskującym dochody objęte tym podatkiem i wychowujących dzieci ulgę prorodzinną oraz ulgę dla rodzin 4+.
Ustawa o podatku rolnym nie przewiduje ulg ze względu na sytuację osobistą podatników. Takie ulgi nie występują także w pozostałych ustawach regulujących podatki majątkowe od gruntów: podatek leśny i podatek od nieruchomości, co wynika z majątkowego charakteru tych podatków. W ustawach tych występują natomiast liczne zwolnienia i ulgi dotyczące gruntów, budynków oraz budowli.
W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono funkcjonowanie szeregu bardzo wymiernych działań i programów w ramach polityki państwa na rzecz dziecka i rodziny w Polsce4 obejmujących także rodziny rolnicze:
- świadczenie wychowawcze Rodzina 800+ (800 zł miesięcznie na każde dziecko do 18 roku życia);
- program „Dobry Start” – 300 zł jednorazowego corocznego wsparcia dla każdego ucznia;
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy – świadczenie przysługujące rodzicom posiadającym dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy w kwocie łącznej aż do 12 000 zł;
- świadczenia rodzinne do których prawo nabywa się w trybie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych5 (w tym jednorazowa zapomoga w kwocie 1000 zł z okazji urodzenia dziecka dla rodzin o dochodzie nie przekraczającym 1922,00 zł netto w przeliczeniu na osobę);
- świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł przysługujące osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego przez okres 52-71 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci);
- istnienie krajowego programu wspierania rodzin 3 plus „Karta Dużej Rodziny”6;
- istnienie gminnych programów wspierania dużych rodzin.
Mając na uwadze powyższe, a przede wszystkim:
- majątkowy, a nie dochodowy charakter podatku rolnego, nie odnoszący się do sytuacji dochodowej podatników, lecz wyłącznie do posiadanych gruntów rolnych,
- ryczałtowy charakter podatku rolnego i względnie niską jego stawkę maksymalną odpowiadającą cenie skupu 2.5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego, która przy uwzględnieniu nieobniżonej uchwałą rady gminy ceny maksymalnej 89,63 zł/q powoduje, że podatek rolny za 1 ha przeliczeniowy gruntów gospodarstwa rolnego
- wynosi 224,07 zł, podczas gdy - dla porównania - podatek od nieruchomości za 1 ha gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi maksymalnie 13 400 zł. Dodatkowo przedsiębiorca płaci także podatek od nieruchomości w wysokości maksymalnie do 33,10 zł za każdy 1 m2 powierzchni użytkowej budynku związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, podczas gdy podatnik prowadzący działalność rolniczą lub dział specjalny produkcji rolnej korzysta w tym zakresie z całkowitego zwolnienia w tym podatku, jeżeli wykorzystuje budynek gospodarczy wyłącznie na cele działalności rolniczej,
- zwolnienie z podatku rolnego gruntów kat. V i VI, zwolnienie z podatku od nieruchomości budynków gospodarczych wykorzystywanych do prowadzenia działalności rolniczej, ulgi w podatku rolnym w gminach górskich i podgórskich oraz zróżnicowanie stawek podatku rolnego w zależności od klas bonitacyjnych, a także będące efektem preferencji przyjętych przez rady gmin,
- fakt, iż ponad połowę gospodarstw rolnych - bo aż 685 tysięcy z 1,3 mln gospodarstw rolnych7- stanowią nieduże gospodarstwa posiadające nie więcej niż 5 ha użytków rolnych uiszczające stosunkowe niewielkie kwoty podatku rolnego (zwłaszcza, gdy korzystają dodatkowo z istniejących preferencji w podatku rolnym),
- fakt, iż podatek rolny jest istotnym dochodem samorządów gminnych i wszelkie jego zmiany wymagają konsultacji z samorządami celem uzyskania akceptacji Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego,
- istniejący szeroki i bardzo wymierny system wsparcia rodzin i dzieci w ramach polityki prorodzinnej państwa, a zwłaszcza w zakresie wsparcia dużych rodzin,
Minister Finansów nie znajduje uzasadnienia dla wprowadzenia przedstawionej we wniosku dodatkowej preferencji w podatku rolnym."
